De energietransitie verloopt met horten en stoten. Maar één ding lijkt duidelijk: we moeten afscheid nemen van fossiele energie. Toch klagen energiebedrijven de Nederlandse staat aan vanwege inkomstenderving. Zij blijven namelijk zitten met hun fossiele installaties - zogenoemde 'stranded assets' - die onbruikbaar zijn geworden voordat de economische levensduur voorbij is. Hoe kansrijk zijn hun claims? En wat zijn de gevolgen voor de energietransitie?

Investeren in aardgas is nog steeds aantrekkelijk. Dat stelt Machiel Mulder, hoogleraar energie-economie aan de Rijksuniversiteit Groningen. Voorheen werkte hij bij CE Delft en het CPB en was hij hoofdeconoom energieregulering bij de ACM. "Een stabiel politiek klimaat is voor financiers cruciaal. Nederland is tot dusver heel robuust en aantrekkelijk, met een stabiele regulering van de energienetten."

Ampyr Solar Europe heeft in de Noordoostpolder zijn grootste Nederlandse zonnepark in gebruik genomen. Het park heeft een vermogen van 96 megawattpiek (MWp) en maakt deel uit van een groter cluster van zonne- en windparken dat uiteindelijk samen goed is voor 1 gigawatt. Eerder dit jaar sloot Ampyr al stroomafnamecontracten (PPA's) met Volkswagen en Rockwool. Voor Rockwool is dit wereldwijd de eerste PPA; binnenkort zullen er nog twee volgen. Maar, zegt het bedrijf, PPA's zouden pas echt een vlucht nemen als het eenvoudiger werd om virtuele PPA's af te sluiten.

Netbeheerder Enexis heeft omvangrijke samenwerkingsovereenkomsten gesloten met aannemers voor het uitbreiden en versterken van het elektriciteitsnet in Noord-Brabant en Limburg. De contracten hebben een gezamenlijke waarde van bijna zeven miljard euro. Een deel daarvan is samen met de regionale waterbedrijven aanbesteed.

Rijnwaterbedrijven maken zich zorgen over lithium in het water van de Rijn. Die concentratie kan toenemen dankzij meer bedrijvigheid rondom de energietransitie.

De e-boiler is de afgelopen jaren snel uitgegroeid tot een populaire technologie binnen de energietransitie. In de laatste subsidieronde werd er voor zo'n anderhalf miljard euro aan steun toegekend aan slechts tien projecten. Dat zegt veel over de aantrekkingskracht van de e-boiler, maar populair is nog niet hetzelfde als veelbelovend. De e-boiler lijkt vooral een technologie die voor de korte termijn handig kan zijn, maar structureel weinig perspectief biedt. Dat is de voorzichtige conclusie die we kunnen trekken uit de elf artikelen die ENTRA de afgelopen twee maanden schreef over dit onderwerp.

Energieleverancier Greenchoice neemt de Nederlandse activiteiten van Statkraft op het gebied van zon, wind en batterijopslag over. Het gaat om bestaande zonneparken met een gezamenlijk vermogen van 120 MW, een ontwikkelportefeuille met nieuwe zon-, wind- en batterijprojecten én een team van specialisten dat meeverhuist. De afronding van de deal wordt in de herfst van dit jaar verwacht.

Hoewel netcongestie volop in de aandacht staat, merkt slechts een kleine minderheid van de ondernemers echt gevolgen, zoals het niet kunnen realiseren van een grotere aansluiting, of het tijdelijk niet kunnen terugleveren van zonnestroom van het bedrijfsdak. De productieprocessen aanpassen aan de beschikbare capaciteit blijkt geen populaire oplossingsrichtingonder ondernemers.

Tennet investeerde in de eerste helft van dit jaar 2,2 miljard euro in Nederlandse hoogspanningsnetten. De eerder aangekondigde 'golf aan opdrachten' voor bouwers komt aan.

De windturbine van de toekomst werkt niet verticaal, maar eerder in diagonale stand. Dat geloven innovators uit Eindhoven. Hun gekantelde rotor past zich eenvoudig aan de wind aan en kan op een kluitje met andere turbines zeer efficiënt stroom opwekken.

De energiecentrale van ENGIE in de Eemshaven krijgt een e-boiler die helpt om de gasturbines aan te zwengelen. Daarmee bespaart de centrale straks waarschijnlijk 8 miljoen m3 aardgas per jaar.

Zonne-energie was in de maand juni voor het eerst in de geschiedenis de grootste bron van elektriciteit in Europa. Met een aandeel van 22,1% in de stroommix liet zon niet alleen gas en wind achter zich, maar ook kernenergie - een unicum. Nederland sprong eruit met 40,5% zonnestroom, de hoogste maandelijkse bijdrage in de EU.

Bedrijven die restwarmte produceren moeten die warmte desgevraagd afgeven aan een warmtebedrijf. Dat staat in de Wet collectieve warmte waar de Tweede Kamer deze week voor stemde.

De Autoriteit Consument & Markt (ACM) start een onderzoek naar de vraag hoe batterijsystemen en elektrolysers netbeheerders kunnen faciliteren bij een efficiënter gebruik van het elektriciteitsnet en hoe deze bijdrage eerlijk kan worden beloond. Volgens de toezichthouder groeit de belangstelling voor dergelijke flexibiliteitsbronnen snel, omdat zij helpen om pieken in vraag en aanbod op te vangen zonder dat dure uitbreiding van het net nodig is.

Twee gasgedreven warmtekracht (wkk)-centrales van Eneco gaan flexvermogen leveren om netcongestie in de regio Utrecht tegen te gaan. Ze leveren per centrale 200 MW aan flexibel vermogen. De maatregel biedt tijdelijk ruimte op het net en wordt op afroepbasis voor een beperkt aantal uur per jaar. De afspraak tussen Eneco en netbeheerder Tennet voor de inzet van de twee centrales loopt tot eind 2029, met de optie om te verlengen tot 2034.

Om netcongestie aan te pakken, daagden Alliander, Enexis en Stedin de markt uit met een bijzondere prijsvraag annex aanbesteding: wie bedenkt een slimme, snelle én makkelijke manier om middenspanningsstations sneller aan te sluiten? Het leverde een stroom aan innovaties, samenwerkingen en frisse ideeën op. "We hebben de markt keihard nodig", zegt Maartje Brans, directeur innovatie bij Alliander, namens de drie netbeheerders.