Bekijk alle content

Nederlanders staan positiever tegenover duurzame warmte dan vaak gedacht. Maar dan moeten bedrijven er niet met winst vandoor gaan.

De energietransitie in Nederland stelt zowel de grote industrie als het midden- en kleinbedrijf (mkb) voor fundamentele keuzes. Terwijl de ene fabriek nadenkt over elektrificatie of waterstof, overweegt de andere om de productie te verplaatsen naar een land waar energie goedkoper is. De markt en niet klimaatbeleid is de bepalende factor bij de investeringsbereidheid in de gasinfrastructuur. Energietransitie-expert Alex Kaat deelt zijn inzichten.

De energietransitie verloopt met horten en stoten. Maar één ding lijkt duidelijk: we moeten afscheid nemen van fossiele energie. Toch klagen energiebedrijven de Nederlandse staat aan vanwege inkomstenderving. Zij blijven namelijk zitten met hun fossiele installaties - zogenoemde 'stranded assets' - die onbruikbaar zijn geworden voordat de economische levensduur voorbij is. Hoe kansrijk zijn hun claims? En wat zijn de gevolgen voor de energietransitie?

Investeren in aardgas is nog steeds aantrekkelijk. Dat stelt Machiel Mulder, hoogleraar energie-economie aan de Rijksuniversiteit Groningen. Voorheen werkte hij bij CE Delft en het CPB en was hij hoofdeconoom energieregulering bij de ACM. "Een stabiel politiek klimaat is voor financiers cruciaal. Nederland is tot dusver heel robuust en aantrekkelijk, met een stabiele regulering van de energienetten."

In een derde van Nederland komt de warmtevoorziening straks volledig in handen van één partij. Netwerk én levering liggen daar bij hetzelfde bedrijf, anders dan bij elektriciteit en gas. Daarmee ontstaat een monopolie dat voor bewoners en bedrijven direct voelbaar kan zijn. Hoe gaat de overheid dat reguleren?

Ampyr Solar Europe heeft in de Noordoostpolder zijn grootste Nederlandse zonnepark in gebruik genomen. Het park heeft een vermogen van 96 megawattpiek (MWp) en maakt deel uit van een groter cluster van zonne- en windparken dat uiteindelijk samen goed is voor 1 gigawatt. Eerder dit jaar sloot Ampyr al stroomafnamecontracten (PPA's) met Volkswagen en Rockwool. Voor Rockwool is dit wereldwijd de eerste PPA; binnenkort zullen er nog twee volgen. Maar, zegt het bedrijf, PPA's zouden pas echt een vlucht nemen als het eenvoudiger werd om virtuele PPA's af te sluiten.

Tussen alle verbouwingsperikelen in mijn 'nieuwe huis' door, schrijf ik deze column. Waar zout al niet goed voor is. Ik heb zelf een lage bloeddruk en kan dus af en toe wel wat zouts gebruiken, zeker na een dag hard zwoegen. Ook kreeg ik van mijn coach zout uit de Dode Zee, waar tachtig mineralen in zitten die goed zijn voor je lichaam. Elke dag een klein hapje zout zei hij. Ik moet dat potje toch dichter in de buurt zetten.

De energietransitie in Nederland vertraagt door een nijpend tekort aan deskundigen bij gemeenten. Dat blijkt uit een recent rapport van adviesbureau BMC in opdracht van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG).

Netbeheerder Enexis heeft omvangrijke samenwerkingsovereenkomsten gesloten met aannemers voor het uitbreiden en versterken van het elektriciteitsnet in Noord-Brabant en Limburg. De contracten hebben een gezamenlijke waarde van bijna zeven miljard euro. Een deel daarvan is samen met de regionale waterbedrijven aanbesteed.

Rijnwaterbedrijven maken zich zorgen over lithium in het water van de Rijn. Die concentratie kan toenemen dankzij meer bedrijvigheid rondom de energietransitie.

Een nieuw type solid state zoutbatterij met de naam Saltion belooft een veel langere levensduur dan bestaande zoutwaterbatterijen. Dankzij een andere elektrode slijt het systeem nauwelijks: vijftien jaar zonder capaciteitsverlies, dertig jaar met behoud van tachtig procent vermogen, en daarna volledig te herstellen via refurbishment. De batterij kan bovendien worden ingezet als noodstroomvoorziening. De technologie is ontwikkeld door innovator William van der Schee in samenwerking met PWER.ME en wordt op 6 september gepresenteerd tijdens de Wereldhavendagen in Rotterdam.

Shell trekt de stekker uit de bouw van de biobrandstoffenfabriek op het Shell Pernis. Het project, dat in 2021 nog werd aangekondigd als een van de grootste van Europa, is volgens Shell niet rendabel te krijgen.

De e-boiler is de afgelopen jaren snel uitgegroeid tot een populaire technologie binnen de energietransitie. In de laatste subsidieronde werd er voor zo'n anderhalf miljard euro aan steun toegekend aan slechts tien projecten. Dat zegt veel over de aantrekkingskracht van de e-boiler, maar populair is nog niet hetzelfde als veelbelovend. De e-boiler lijkt vooral een technologie die voor de korte termijn handig kan zijn, maar structureel weinig perspectief biedt. Dat is de voorzichtige conclusie die we kunnen trekken uit de elf artikelen die ENTRA de afgelopen twee maanden schreef over dit onderwerp.

Met het slim laden van elektrische voertuigen kan het elektriciteitsnet tijdens piekuren flink ontlast worden, blijkt uit een proef van ANWB, gemeente Amsterdam en Equans. De gemiddelde slim laden-sessie trekt tijdens een stroompiek namelijk 70% minder vermogen. Als dit uitgebreid kan worden naar alle elektrische auto's betekent het een flinke ontlasting van het elektriciteitsnet, dat in Nederland op veel plekken uit haar voegen barst. Zo ver is het echter nog niet, omdat slim laden nog niet beschikbaar is voor iedereen en nog niet alle elektrische auto's er geschikt voor zijn.

Een warmtepomp kan in de industrie prima warmte leveren tot 200 à 250 graden en vaak zijn de totale kosten over de levensduur van de installatie substantieel lager dan die van de e-boiler.

Energieleverancier Greenchoice neemt de Nederlandse activiteiten van Statkraft op het gebied van zon, wind en batterijopslag over. Het gaat om bestaande zonneparken met een gezamenlijk vermogen van 120 MW, een ontwikkelportefeuille met nieuwe zon-, wind- en batterijprojecten én een team van specialisten dat meeverhuist. De afronding van de deal wordt in de herfst van dit jaar verwacht.

Drie bedrijven in Deventer tekenden een groepstransportovereenkomst (GTO) met Liander, in samenwerking met de gemeente, Oost Nl en provincie Overijssel. Op 5 september gaat deze Smart Energy Hub A1 van officieel van start.

Tien jaar geleden werd energieopslag nog gezien als een niche, maar vandaag is het een onmisbare schakel in de energietransitie. Aldus Jeroen Neefs, directeur van Stichting Energy Storage NL (ESNL). Over thuisbatterijen, opslag in waterstof en thermische buffers. "We zitten met netbeheerders aan tafel om contractvormen te ontwikkelen die flexibiliteit daadwerkelijk benutten."